تأثیر سازندهای زمین‌شناسی بر کیفیت آب زیرزمینی آبخوان دشت شوقان (خراسان شمالی)

نویسندگان

  • اعظم محمدی کارشناسی ارشد، دفتر مطالعات پایه منابع آب، شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی، بجنورد، ایران
  • غلام عباس کاظمی استادیار، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
چکیده مقاله:

دشت شوقان یکی از زیرحوضه‌های کویر مرکزی در استان خراسان شمالی با آب و هوای خشک و نیمه خشک است. کیفیت آب زیرزمینی آبخوان شوقان بجز در مناطق خاوری بسیار نامطلوب و حتی برای کشاورزی نیز نامناسب است. از مهم‌ترین عوامل کاهش‌دهنده کیفیت آب زیرزمینی این آبخوان ترکیب سنگی منطقه است که بیشتر از سنگ‌های رسوبی و بویژه تبخیری‌ها را دربر می‌گیرد. به منظور بررسی اثرات سنگ‌شناسی حوضه بر کیفیت آب آبخوان، 31 نمونه آب از بخش‌های مختلف آبخوان شوقان در سال 1388 برداشت و پس از اندازه‌گیری اسیدیته، هدایت الکتریکی و یون‌های اصلی، نقشه‌های پراکندگی یون‌های اصلی رسم و بررسی‌های مجدد زمین‌شناسی صحرایی در منطقه انجام شد. نقشه‌های پراکندگی یونی به خوبی تأثیر سازندها را بر آبخوان نشان می‌دهند. مطالعه دقیق و گسترده نمودارهای ترکیبی یون‌ها و محاسبه شاخص اشباع کانی‌های ژیپس، هالیت، کلسیت و دولومیت، انحلال این کانی‌ها و همچنین هوازدگی کانی‌های سیلیکاتی را در منطقه اثبات می‌کنند. با توجه به بررسی تبادلات یونی انجام شده به دلیل غلظت‌های بالای سدیم در آب‌های منطقه (که افزون‌بر انحلال هالیت از هوازدگی کانی‌های سیلیکاتی نیز به دست آمده‌اند)، تبادلات یونی وارون در منطقه رخ می‌دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تأثیر سازندهای زمین شناسی بر کیفیت آب زیرزمینی دشت خاش

آبخوان دشت خاش در 40 کیلومتری جنوب کوه تفتان واقع شده و مهمترین منبع تأمین آب شهرستان خاش و روستاهای اطراف است. سازندهای زمین شناسی غالب در این منطقه qt2, qt1 و e21 می باشد، که بر کیفیت آب موثرند. در پژوهش حاضر به بررسی نقش سازند های زمین شناسی در کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت خاش پرداخته شده است. بدین منظور 15 حلقه چاه در محدوده ی سازندهای مختلف زمین شناسی جهت نمونه برداری در مهر ماه 1391 انتخاب...

بررسی تأثیر سازندهای زمین شناسی برروی کیفیت منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت اردبیل )

          علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورهبیستم، شماره سه ، پاییز 97                                            بررسی تأثیر سازندهای زمین شناسی برروی کیفیت منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت اردبیل )  </str...

متن کامل

بررسی کیفیت آب زیرزمینی آبخوان دشت گناباد خراسان رضوی با استفاده از روش های آماری چند متغیره و هوش مصنوعی

با توجه به اهمیت مطالعه آب‌های زیرزمینی در زمینه شرب، صنعت و کشاورزی، بررسی تغییرات کیفی آب می‌تواند برای بشر حائز اهمیت باشد. در این تحقیق داده‌های هیدروشیمیایی اخذ شده از چاه‌های بهره‌برداری دشت گناباد که در جنوب استان خراسان رضوی واقع شده، طی یک دوره 5 ساله (از 85 تا 90) مورد مطالعه قرار گرفته است. روش‌های گرافیکی و همچنین طبقه‌بندی کیفیت آب زیرزمینی نشان می‌دهد که تیپ آب دشت عمدتا سدیک- سول...

متن کامل

تأثیر هیدروژئومورفولوژی آبخوان دشت نورآباد ممسنی بر آب زیرزمینی منطقه با استفاده از GIS

مطالعه‌ی حاضر با هدف شناخت و تبیین عوامل ژئومورفولوژی دشت و ارتباط آن‏ها با منابع آب زیرزمینی و نیز تهیه‌ی نقشه‏های کاربردی در راستای شناخت و مدیریت محیط در این آبخوان، تدوین شده است. منطقه‌ی مورد مطالعه، شامل آبخوان دشت نورآباد در محدوده‌ی حوضه‌ی آبریز دشت نورآباد از زیرحوضه‏های آبریز هندیجان جراحی در شمال غرب استان فارس می‏باشد. در این پژوهش از روش‏های میدانی و تحلیل آماری استفاده شده است. از...

متن کامل

بررسی هیدروژئوشیمیایی آب زیرزمینی آبخوان دشت سیدان-فاروق، استان فارس

در پژوهش حاضر، به ‏منظور بررسی خصوصیات ‏‏هیدروژئوشیمیایی آب زیرزمینی دشت سیدان‌ـ فاروق از نتایج به‌دست‌آمده از یک دوره آنالیز شیمیایی 12 حلقه چاه طی سال 1395 استفاده شده ‏است. براساس نقشه‏های پهنه‏بندی پارامترهای شیمیایی، کیفیت آب در جهت جریان آب زیرزمینی، از سمت شمال غرب به سمت جنوب شرق دشت کاهش می‏یابد. بررسی سازندهای زمین‏شناسی منطقه نشان داد کیفیت آب زیرزمینی در مجاورت سازندهای تغذیه‌کنندۀ ...

متن کامل

بررسی وضعیت برداشت از آب زیرزمینی آبخوان دشت همدان – بهار

     دشت همدان - بهار یکی از دشت­های ممنوعه از نظر حفاری چاه می‌باشد. برداشت‌‌های بی‌رویه‌ای که در سه دهه گذشته در این دشت صورت گرفته باعث افت شدید سطح ایستابی شده است. لذا در تحقیق حاضر به کمک آمار و اطلاعات مربوط به 2132 حـلقه چـاه و رشته قنات که طی سالهای 1387 تا 1388 در منطقه، حفاری و مورد بـهره­برداری قرار گرفته است، مـیزان بـرداشت آب از منابع آب زیرزمینی محاسبه شد. سپس با توجه­به نوع سیست...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 23  شماره 90

صفحات  55- 62

تاریخ انتشار 2014-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023